piątek, 10 lutego 2012

Krótko o Rosji...

ROSJA to największy kraj na świecie, położony we wschodniej Europie i Azji. Oficjalna nazwa brzmi: Rosijskaja Federacja. Powierzchnia państwa wynosi 17.075,4 tyś. km2. Ludność: 148 mln mieszkańców (stan na 1996 r.). Językiem urzędowym jest język rosyjski (grupa języków wschodniosłowiańskich). W skład Rosji wchodzi 21 republik, 6 krajów, 50 obwodów (1 autonomiczny), 10 okręgów autonomicznych oraz 2 miasta wydzielone (Moskwa i Petersburg).
LUDNOŚĆ:W Rosji mieszka 145 mln. mieszkańców, co sprawia, że Rosja zajmuje 7-8 miejsce (w zależności od źródeł) na liście najludniejszych państw na świecie (po Chinach, Indiach, USA, Indonezji, Brazylii, Pakistanie, Bangladeszu).
Rosja jest krajem wielonarodowościowym. Z ponad 100 różnych narodów i narodowości najliczniejszą grupę stanowią Rosjanie (79,9% - w 2002), Tatarzy (3,8%), Ukraińcy (2%), , Baszkirzy (1,2%), Czuwasze (1,1%).
Ponad 4/5 ludności skupia się w europejskiej części Rosji. Najsłabiej zaludniona jest wschodnia Syberia i Daleki Wschód (poniżej 2 osób na km2).

Mieszkańcy miast stanowią 73% populacji, zaś największy odsetek mieszkańców miast jest we wschodnich regionach kraju (do 90%). Główne miasta to: Moskwa (10 mln), Petersburg (4,6 mln), Nowosybirsk (1,4), Niżny Nowogród (1,3 mln).

Od 1992 roku notuje się ujemny przyrost naturalny (-5,7 promila w 1995).

Religia: Większość wierzących Rosjan należy do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Katolicy to głównie unici z Ukrainy, Niemcy i Polacy. Wyznawcy islamu (sunnici) to Tatarzy nadwołżańscy, Czuwasze, Baszkirzy i narody Kaukazu Północnego (Czeczeni, Ingusze, Kabaryjdyczycy, ludy Dagestanu). Buddyzm jest głównie religią Buriatów, Tuwińczyków i Kałmuków.

GEOGRAFIA:Warunki naturalne: Rosja graniczy z Norwegią, Finlandią, Estonią, Łotwą, Litwą, Białorusią, Polską, Ukrainą, Gruzją, Azerbejdżanem, Kazachstanem, Mongolią, Chinami i Koreą Północną. Przez cieśninę Beringa Rosja graniczy z USA, zaś przez cieśniny La Perouse'a i Kunaszir z Japonią. Rosja ma dostęp do mórz: Bałtyckiego, Azowskiego, Czarnego, Kaspijskiego, Ochockiego, Japońskiego, Wschodniosyberyjskiego i Barentsa. Długość granic lądowych - 20,3 tyś km, morskich - 38 tyś km.

Na europejską część państwa przypada 25% powierzchni i 78% ludności. Najdalej wysuniętym punktem na zachodzie jest przecięcie Mierzei Wiślanej (obw. Kaliningradzki), na wschodzie, na wyspie Ratmanowa Bolszoj Diomid, na południu we wschodniej części Kaukazu, zaś na północy przylądek Fligieli w Archipelagu Ziemi Franciszka Józefa. Rozciągłość południkowa Rosji wynosi od 2500 km do 4000 km. Rozciągłość równoleżnikowa zaś to 9000 km.

Rosja dzieli się na 5 głównych krain geograficznych: 1) Nizina Wschodnioeuropejska. Ciągnie się od Uralu, po zachodnią granicę Rosji. Na południu styka się z Kaukazem. Zajmuje większą część europejskiej Rosji.
2) Ural. Pasmo górskie rozdzielające Europę od Azji. Wysokość dochodzi do 1900 m. n.p.m. Naturalnym przedłużeniem Uralu na północy jest Nowa Ziemia
3) Nizina Zachodniosyberyjska. Powierzchnia wynosi około 2,5 mln km2. Jest to teren częściowo zabagniony. Na południu graniczy z Ałtajem
4) Wyżyna Środkowosyberyjska. Na południu graniczy z Ałtajem.
5) Góry południowej i wschodniej Syberii. Należą do nich Sajan Zachodni i Wschodni, Tannu-Oła, rozdzielona rozległą Kotliną Tuwińską, oraz Góry: Bajkalskie, Barguzińskie, Jabłonowe, Borszczowoczne.
Strefy czasowe: Rosja leży na 11 strefach czasowych.
Klimat: W części europejskiej klimat kontynentalny jest łagodzony przez wpływ Oceanu Atlantyckiego, a zwłaszcza Prądu Zatokowego, opływającego północne wybrzeże Półwyspu Kolskiego i przyczyniającego się m.in. do niezamarzania portu morskiego w Murmańsku.
Na terenie Rosji występuje wielość klimatów, od morskiego ciepłego na południowym zachodzie, po zimny, skrajnie kontynentalny na Syberii i monsunowy na południowym wschodzie, zaś na czarnomorskim wybrzeżu jest klimat podzwrotnikowy (śródziemnomorski)

Średnie temperatury stycznia wahają się od 0C na zachodzie kraju do -50C w Jakucji. Na Dalekim Wschodzie średnia temperatura stycznia wynosi -15C. Najzimniejszym miejscem w styczniu jest rejon wioski Ojmiakon, gdzie średnia temperatura stycznia wynosi -56C (minimum to -78C). W Moskwie -10C
Średnia temperatura lipca wynosi od -1C na Ziemii świętego Józefa, do 26C w południowo zachodniej części niziny wschodnioeuropejskiej. W Moskwie 18C.

Średnie opady wynoszą od 170mm na nizinie Nadkaspijskiej do 3200mm w Wielkim Kaukazie i Ałtaju. W części Europejskiej i na Syberii Zachodniej wynoszą ok. 500-700mm rocznie. Na wschodzie Azji wartość ta wynosi 200-300mm.

Pokrywa śnieżna utrzymuje się do 260-280 dni na północy kraju. Zimą występują częste silne wiatry i zamiecie (buran, purga), jesienią zaś na Dalekim Wschodzie pojawiają się tajfuny; od Płw. Kolskiego po pd. Syberię występuje wieloletnia zmarzlina; latem na północy grunt odmarza na głęb. 30-40 cm, na południu - do ok. 3 m.

Wody Ok. 70% powierzchni Rosji należy do zlewiska mórz polarnych, 20% do Oceanu Spokojnego, 8% przypada na obszar bezodpływowy Wołgi (zlewisko Morza Kaspijskiego), pozostałe 2% na zlewisko mórz Oceanu Atlantyckiego.

Rzeki W Rosji jest ok. 120 tys. rzek o długości powyżej 10 km; Wołga (największa rzeka Europy, 3530 km) uchodzi do M. Kaspijskiego. Główne rzeki zlewiska Oceanu Arktycznego to Dwina, Peczora, Ob z Irtyszem (5410 km), Jenisej z Angarą (4090 km), Chatanga, Oleniok, Lena (4444 km), Indygirka, Kołyma. Do Morza Ochockiego płynie Amur (2820 km).
Okres zlodowacenia rzek wynosi do 8 miesięcy w północnych regionach Syberii.

Jeziora Z niezliczonej ilości jezior największym jest Bajkał (ok. 1/5 światowych zasobów wody słodkiej bez lodowców, 31500 km2, najgłebszy punkt - 1620 m.). W części Europejskiej największymi jeziorami są Ładoga, która również jest największym europejskim jeziorem (17680 km2) i Onega (9720 km2). Pozostałe jeziora to: Tajmyr, Chanka, Pejpus, Czany, Ilmeń. Na rosyjskich rzekach wybudowano liczne zbiorniki retencyjne, największą pojemność mają zbiorniki Bracki na Angarze (169 km3) i Krasnojarski na Jeniseju (73,3 km3), zaś największy pod względem powierzchni jest Zbiornik Kujbyszewski na Wołdze (5900 km2

Banknoty


























Trochę historii...

Znaczenie terminu "RUŚ" w okresie IX-XIII w.
Termin "Ruś" w różnych stuleciach przechodził różne koleje. W okresie IX-XIII w. można wyróżnić zasadniczo trzy fazy w formowaniu się pojęcia "Ruś":
faza pierwsza:
Źródła pisząc o początkach Rusi w IX wieku uważały ją za pojęcie etniczne, oznaczające lud, który wywędrował ze Skandynawii. Warto podkreślić, że na początku dziejów poza określeniem Normanów termin "Ruś" nie miał innego znaczenia narodowego, a wśród plemion słowiańskich szerzył się przede wszystkim na skutek rozwoju wschodniego (greckiego) chrześcijaństwa w czym znaczny udział mieli metropolici kijowscy czuwający nad obroną interesów bizantyjskich.

faza druga:
W okresie od końca X w do pierwszej połowy XIII w termin ten nabiera również znaczenia geograficzno-politycznego oznaczając Kijów i ziemie po obu brzegach środkowego Dniepru . Było to terytorium słowiańskie rządzone przez Rurykowiczów i zamieszkane głównie przez plemiona Polan i Siewierzan , których nazwy istniały także później niezależnie od nazwy Rusi.

faza trzecia:
Po chrzcie Włodzimierza Wielkiego w 988 r termin "Ruś" nabiera dodatkowo znaczenia religijnego oznaczającego wszystkich słowiańskich i niesłowiańskich wyznawców Kościoła wschodniego (greckiego) dla podkreślenia ich odrębności wobec ludów o innych wierzeniach.

Ruś Kijowska w XI w.
"Ruś Kijowska w początkach XI w. była państwem o nieprzeciętnych możliwościach. Główną zasługą takiego stanu rzeczy były liczne sukcesy księcia kijowskiego Włodzimierza Wielkiego. Jego energiczna polityka, zarówno wewnętrzna, jak i zewnętrzna, konsekwentne działania wymierzone przeciwko Bizancjum, doskonałe wyczucie sytuacji i zręczne wyjście z najgorszej klęski zadecydowało, że nadano mu przydomek Wielki..."
Bitwa na Kulikowym Polu
"5 września jazda Dymitra stanęła nad Donem, w miejscu gdzie wpada doń rzeczka Niepriadwa, 7 września nad Don nadciągnęła piechota. Tegoż dnia Dymitr Doński zwołał radę wojenną, na której powzięto decyzję co do dalszych działań. Postanowiono przeprawić się przez Don i zająć dogodną pozycję na jego południowym brzegu...."

Skutki Ugody Perejesławskiej
"Czyli Dlaczego Ukraina uzależniła się od Rosji ?. Dla Ukrainy zawarta przed 350 laty unia perejasławska okazała się w praktyce aktem podporządkowania się Rosji. W ten sposób na długie lata rozstrzygnął się los Ukrainy w Europie..."
Rządy Pawła I Romanowa
"Wgłębiając się w biografię Pawła I Romanowa, można zauważyć, że rzeczą charakterystyczną dla panowania tegoż władcy były zabiegi likwidacji wprowadzonych przez jego matkę Katarzynę II wszelakich postanowień, dekretów. Można śmiało powiedzieć, że nienawidził on matki do tego stopnia, że przekładał tą nienawiść nad sprawy kraju, sprawy ojczyzny. Pawła I cechowało także wielkie okrucieństwo, brak konsekwencji w polityce oraz trudne do zniesienia zamiłowanie otaczania się wojskiem..."
Romans Wielkiej Księżnej ze stolnikiem litewskim
"Widywali się często i tańczyli na dworskich balach, lecz ich romans pozostał pilnie strzeżoną tajemnicą, znaną jedynie Williamsowi i kilku najbliższym przyjaciółkom Katarzyny. Szczęście Stanisława i Katarzyny rozkwitło na nowo. Stali się, niestety, nieostrożni. Zbyt częste schadzki wnikliwie obserwowano i notowano...."
Suworow - Pierwszy grenadier Semiramidy Północy
"Przez wielu uznawany jest za najwybitniejszego obok Kutuzowa wodza i znakomitego stratega rosyjskiego czasów nowożytnych, a w szczególności XVIII wieku i doby oświecenia. Jednocześnie zaś postrzegany jest i był – głównie przez ówczesnych ludzi epoki – za najbardziej barwną, kontrastową i kontrowersyjną osobowość w całej plejadzie zdolnych i wybitnych wodzów w historii wojen...."

"Właściwy podbój Azji Środkowej przez Rosję rozpoczął się świtem 1 maja 1864 roku, kiedy pułkownik M. G. Czerniajew opuścił na czele 2600 żołnierzy twierdzę Wiernoje (Ałma-Ata). Jego oddział już 4 czerwca zdobył kokandzką fortecę Aulije-Ama (Dzhambul), tracąc zaledwie trzech ludzi..."
Wojna rosyjsko-japońska 1904-1905
"Odrzucenie japońskich propozycji podziału stref wpływów na Dalekim Wschodzie (Korea - japońska, Mandżuria - rosyjska) doprowadziło do zerwania stosunków dyplomatycznych przez Japonię, co nastąpiło 06.02.1904 roku. W dwa dni później w nocy z 08/09.02.1904 roku bez oficjalnego wypowiedzenia wojny rozegrał się niespodziewanie pierwszy akt tej wojny, która miała się okazać katastrofalną w skutkach dla Rosji. ..."


Rewolucja 1905-1907
"Car przerażony demonstracją, która miała się odbyć przed Pałacem Zimowym, poruszającą tysiące ludzi w całym mieście, nakazał ściągnąć do stolicy oddziały wojskowe. W owy nieszczęsny dzień 9 (22) stycznia 1905 roku podczas pokojowego pochodu ulicami miasta, gdzie manifestanci śpiewali pieśni cerkiewne, nieśli ikony, chorągwie i portrety cara, w różnych częściach Petersburga zaczęły się zamieszki. Naprzeciw bezbronnych ludzi wyszło wojsko, prędko manifestacja pokojowa przekształciła się w rzeź...."



"Lenin był wniebowzięty. W traktatach pisanych w zaciszu wiejskiej kryjówki i na spotkaniach parł do wywołania natychmiastowego zbrojnego przewrotu, by zdruzgotać biurokratyczno-militarystyczną machinę, czyli dyktaturę Kiereńskiego albo Korniłowa. Od tego miało się zacząć bolszewickie "urządzanie świata na nowo..."


Bitwa Warszawska 1920 r.
"Po wycofaniu się Niemców dowództwo Armii Czerwonej wydało rozkaz do operacji "Cel Wisła". Jej nazwa sugerowała, że wojska bolszewickie mają dojść do Wisły, jednak w rzeczywistości była to operacja, która miała na celu penetrację, jak daleko Armia Czerwona może się posunąć..."


Bitwa Stalingradzka
"Niemcy podeszli pod miasto, które zostało zamienione w twierdzę. W każdym domu stacjonowało kilku żołnierzy, na dachach ukryli się strzelcy wyborowi. Nawet pod ziemią, w kanałach, na żołnierzy Wermahtu czekali czerwonoarmiści. Większość ulic zaminowano, by uniemożliwić przejazd czołgów. Miny miały być główną, obok butelek z benzyną (koktajli Mołotowa), bronią przeciwpancerną Rosjan..."


Zimna wojna, czyli o podziale globu.
"Związek Radziecki uprawiając swą antyimperialistyczną politykę, proponował każdemu wyzwalającemu się państwu "układ o przyjaźni", kredyty handlowe, doradców wojskowych itd. Rosja zyskiwała na Bliskim Wschodzie, gdzie Izrael był popierany przez USA, a do jej obozu wchodziła Syria, Egipt, czy Irak. Korzystała również w Wietnamie, gdzie popierając Viet Minh angażowała poważne siły Zachodu..."



O konfiskatach w zaborze rosyjskim
"Polityka rosyjskiego zaborcy wobec ludności polskiej była przejawem siły, chęci ujarzmienia pokonanego narodu i pozbawienia środków materialnych polskich patriotów. Wśród współczesnych słusznie wzbudzała oburzenie, strach i poczucie bezprawia..."
Walka Piłsudskiego Przeciw Rosji Na Kielecczyźnie
"6 Sierpnia 1914 roku I Kompania Kadrowa wyrusza z krakowskich Oleandrów w kierunku Królestwa Polskiego, ku zaborowi rosyjskiemu. Osiąga ona o godzinie 9 granice zaborów w Michałkowicach niszcząc przy okazji wszelkie oznaki obecności rosyjskiej. Kompania kieruje się dalej na północ maszerując przez Słomniki, Miechów aż w końcu osiągając Jędrzejów..."

"Dynastia Romanowów rządziła Rosją przez 304 lata - od roku 1613 do 1917. A historia jej sięga początków XIV wieku i osoby kniazia Andrzeja Iwanowicza Kobyły, który (zdając się na autorytet pana Ryszarda Jurzaka) jest pierwszym historycznym przedstawicielem rodziny Romanowów..." 
"Latem 1954 roku, pięć lat po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej, władze ZSRR otrzymały wiadomość, że do chińskich szkół średnich, wprowadzono nowy podręcznik historii. Na jednej z zawartych w nim map przedstawiono wszystkie obszary, które kiedykolwiek wchodziły w skład państwa chińskiego. Na Kremlu uznano to za przejaw roszczeń terytorialnych reżimu Mao Zedonga, gdyż część tych ziem znajdowała się w granicach ZSRR. Piętnaście lat później w nadgranicznych starciach wojsk radzieckich i chińskich nad rzeką Ussuri zginęło kilkuset, a może nawet kilka tysięcy żołnierzy..."
Fenomen Napoleona w Rosji
"W 1812 roku większość rosyjskich elit traktowała Napoleona jako potężnego wroga, ale posiadającego wybitne zdolności. We wrześniu tego roku Aleksander I w liście do wielkiej księżnej Katarzyny Pawłownej pisał, że "przyszło mu toczyć boje z piekielnym przeciwnikiem, w którym potworna nikczemność łączy się z niesamowitym talentem..."
Historia rosyjskiej prasy, radia i tv
W latach 1960-70 zostały wypracowane stałe telewizyjne programy: dobranocka dla dzieci, programy popularnonaukowe — „W świecie zwierząt”, „Klub podróżników”, „Klub wesołych i pomysłowych”, programy informacyjne („Wriemia” —„Czasy”), programy rozrywkowe.

Początek ery Putina

W dniu dymisji Stiepaszyna prezydent zaproponował Dumie kandydaturę Putina. W swoim wystąpieniu telewizyjnym Jelcyn wprost powiedział, że w następnych wyborach prezydenckich właśnie w osobie Putina widzi swojego następcę. Pomimo tej zaskakującej i ryzykownej deklaracji społeczeństwo odebrało Putina jako kolejnego przejściowego szefa rządu, któremu nie uda się zachować stanowiska na okres dłuższy niż kilka tygodni. W Dumie kandydatura Putina uzyskała ledwie 233 głosów, czyli mniej od dwóch poprzednich premierów. Jednak jak pokaże czas, poparcie polityków i społeczeństwa dla Putina będzie z każdym miesiącem rosnąć. Sama decyzja Jelcyna o mianowaniu Putina na urząd premiera okaże się jedną z bardziej udanych.
Kariera polityczna Władimira Putina początkowo rozwijała się nie tak szybko jak miało to miejsce od sierpnia 1999 roku. Po przeprowadzce z Petersburga, gdzie po przegranych wyborach w 1996 roku ekipa mera Sobczaka nie miała perspektyw na zajecie wysokie stanowiska, Putin przez długi czas nie mógł znaleźć odpowiedniej dla siebie pracy. Dopiero w 1997 roku dla Putina znalazło się miejsce w administracji prezydenckiej, został szefem Głównego Zarządu Rewizyjnego. Rok później został awansowany na zastępcę szefa administracji prezydenckiej. Był to bardzo krótki epizod w jego życiu, trwał ledwie dwa miesiące. 25 lipca 1998 Putin mianowany został szefem Federalnej Służby Bezpieczeństwa. Na tym stanowisku dał się on poznać jako urzędnik, potrafiący zachować zimną krew. Był także bardzo stanowczy, surowy, dokładny, posiadał ironiczne poczucie humoru. Z czasem do jego obowiązków doszły te związane z pełnieniem funkcji sekretarza Rady Bezpieczeństwa. Tak więc Putin był kolejnym po Stiepaszynie premierem, który wcześniej kierował służbami siłowymi.
Wydarzenia z początku kadencji Putina zmusiły gabinet do podjęcia radykalnych kroków, a w konsekwencji przyczyniły się do błyskawicznego zbudowania pozytywnego wizerunku nowego premiera w oczach społeczeństwa. 7 sierpnia 1999 r., czyli na dwa dni przed nominacją Putina, grupa uzbrojonych czeczeńskich bojowników z Szamilem Basajewem na czele wtargnęła pod zielonymi sztandarami symbolizującymi dżihad do Dagestanu. W dodatku agresorzy znaleźli wśród części miejscowej ludności wsparcie, głównie ze strony zwolenników wahabizmu. Odpowiedź Putina była natychmiastowa. Wysłał on na teren Dagestanu wojska desantowe. Aby zmobilizować żołnierzy specjalnym dekretem rządowym podniesiono zarobki wojska biorącego udział w operacji na terenie Północnego Kaukazu do wysokości 1000 dolarów miesięcznie. Decydując się na operację zbrojną w Dagestanie Putin publicznie ogłosił, że bierze na siebie pełną odpowiedzialność za jej powodzenie. Była to znamienna deklaracja, gdyż w czasie pierwszej wojny w Czeczenii zarówno ówczesny premier Czernomyrdin, jak i prezydent Jelcyn jak ognia unikali odpowiedzialności za wydarzenia wojenne na Kaukazie. W dodatku Putinowi udało się w krótkim czasie przekonać opinię publiczną, że to Rosja stała się ofiarą, a nie agresorem. Putin udowodnił, że czeczeńscy bojownicy są częścią globalnej siatki terrorystycznej. Świadczyć o tym miała seria zamachów terrorystycznych na budynki mieszkalne dokonana przez islamskich separatystów. W wyniku ataków zginęło kilkaset osób. Rosjanie poczuli się zagrożeni, a gdy przyglądali się stanowczym i nieprzejednanym krokom podejmowanym przez Putina, w jego osobie zaczęli dostrzegać głównego gwaranta bezpieczeństwa kraju. Premierowi sprzyjały także media. W przeciwieństwie do pierwszej wojny w Czeczenii, większość środków masowego przekazu pozytywnie oceniało działania rosyjskich wojsk w zbuntowanej republice. Nawet nieliczne opozycyjne media, do których należał kanał NTW, starały się wypowiadać o wojnie w obojętnym tonie. Dzięki pozytywnej prasie, jaką posiadał Putin od samego początku swojej kadencji, ranking jego popularności sięgnął ponad 70%, co można porównać z wynikami Gorbaczowa z lat 1985-1986, oraz Jelcyna w okresie 1990-1991.
Swoją popularność Putin budował także na zrównoważonych poglądach na gospodarkę. Były one równie dalekie od liberalizmu Gajdara, jak również od narodowego komunizmu wyznawanego przez Ziuganowa. Putin był zdecydowanym zwolennikiem wolnego rynku i wypowiadał się przeciwko ponownej nacjonalizacji przemysłu. Zdaniem premiera, wolny rynek nie koliduje z państwową regulacją, zwłaszcza w sektorze przemysłu militarnego i w działalności monopolów. Za główny problem rosyjskiej gospodarki Putin uważał niedostateczny poziom inwestycji, zbyt dużą zależność budżetu od światowych cen na ropę i gaz, odpływ kapitałów ze granicę, a także wciąż istniejące zjawisko wymiany barterowej. Podstawowym środkiem mającym polepszyć stan gospodarki miało być obniżenie podatków, zaś pomoc socjalna powinna być adresowana bezpośrednio do potrzebujących. Podobne programy przedstawiali w przeszłości inni rosyjscy politycy. Poglądy takie nazywane wówczas były konserwatywno-liberalnymi.